Onderzoek laat zien: lange termijn basisinkomen is het meest effectief

Het gaat om een onderzoek naar het grote project van GiveDirectly in Kenia, waarbij de inwoners van 200 dorpen een onvoorwaardelijke cash transfer ontvangen. Dit onderzoek wordt onder andere uitgevoerd door Nobelprijswinnaar Abhijit Banerjee. Eén van de doelen van het basisinkomenproject is om te kijken welke manier van geven het meest effectief is. Daartoe zijn de ontvangers van de cash transfer in drie groepen ingedeeld:

1. Een bedrag ineens (lump sum in het Engels): de bewoners van de dorpen in de eerste groep ontvangen een bedrag van 500 dollar in één keer.
2. Korte termijn basisinkomen: de tweede groep ontvangt een basisinkomen van $22.50 per maand, twee jaar lang. In totaal dus $540.00.
3. Lange termijn basisinkomen: de derde groep ontvangt ook $22.50 per maand, maar 12 jaar lang.

Onlangs is het rapport gepubliceerd waarin de resultaten in de drie groepen na de eerste twee jaar (2018 -2020) met elkaar worden vergeleken. Om maar meteen met een van de meest opvallende conclusies te beginnen: alhoewel de tweede en de derde groep na twee jaar allebei precies hetzelfde hebben ontvangen, is de impact van het basisinkomen in de derde, lange termijn groep groter. De zekerheid van een basisinkomen voor een langere periode leidt ertoe dat de ontvangers in de derde groep meer investeren.

Korte termijn basisinkomen

Ook in de tweede groep (korte termijn) werd het basisinkomen goed besteed, namen armoede en honger af en werd een deel van het ontvangen basisinkomen geïnvesteerd. Er was geen toename in de alcoholconsumptie, en de ontvangers gingen niet minder werken door het basisinkomen. In deze groep werd echter een groter deel van het basisinkomen consumptief besteed voor directe behoeften en een kleiner deel geïnvesteerd. De positieve effecten in deze groep zijn na twee jaar op bijna alle vlakken minder dan in de andere twee groepen. Te verwachten is ook dat de positieve effecten minder lang zullen standhouden.

Lump sum - groot bedrag in één keer

De eerste lump sum groep investeerde een groter deel van het ontvangen geld dan de korte termijn groep. Ze begonnen veel meer nieuwe bedrijfjes en hun inkomen nam sterker toe. Hierdoor staan de bewoners van de dorpen die 500 dollar ineens kregen er na twee jaar in veel opzichten beter voor dan de korte termijn groep.

In één opzicht scoorde deze groep echter minder dan de andere twee groepen, die een maandelijks basisinkomen ontvingen, namelijk wat betreft afname van depressieve gevoelens. In alle drie de groepen was er een toename van het psychische welbevinden, maar de afname van depressieve gevoelen was in de lump sum groep maar de helft in vergelijking met de lange termijn basisinkomen groep. De onderzoekers stellen dat een groot bedrag ineens ontvangen blijkbaar ook stress veroorzaakt, bijvoorbeeld angst dat de gedane investeringen niet het gewenste resultaat opleveren.

Lange termijn basisinkomen

De derde groep, die net als in de projecten van INclusion voor een langere periode een basisinkomen ontvangt, presteerde over het geheel genomen het beste. Het aantal nieuwe bedrijfjes dat deze groep startte was vergelijkbaar met dat in de lump sum groep, en dus hoger dan in de korte termijn groep, ook al ontvingen beide basisinkomengroepen in de eerste twee jaar precies hetzelfde maandelijkse bedrag. Dit kan worden verklaard door het feit dat plannen, sparen en het nemen van risico’s bij investeringen gemakkelijker worden als er zekerheid is voor een lange termijn.

De lange termijn ontvangers maakten veel gebruik van spaarcollectieven oftewel ROSCA’s (Rotating Savings and Credit Associations). In een ROSCA leggen alle deelnemers elke maand een bepaald bedrag in. Om beurten kan ieder lid van tijd tot tijd een groot bedrag uit de pot krijgen. Samen sparen is gemakkelijker, je stimuleert elkaar, en het maakt grotere investeringen mogelijk.

Wat betreft de meeste economische indicatoren scoorde de lange termijn groep dus vergelijkbaar met de lump sum groep, terwijl de score wat betreft mentale gezondheid beter was.

Geen afname gewerkte uren of toename alcoholconsumptie

Wat betreft de algemene conclusies in het onderzoek is het goed om nog eens te vermelden dat er in geen van de groepen een toename van alcoholconsumptie was en dat in alle groepen het aantal gewerkte uren gelijk bleef. Opnieuw bleek dus dat twee veelgehoorde vooroordelen ten aanzien van een basisinkomen onterecht zijn. Er vond wat werk betreft wel een verschuiving plaats: het aantal uren in loondienst verminderde terwijl het aantal zelfstandig gewerkte uren, bijvoorbeeld in de landbouw of voor een eigen bedrijfje, toenam.

Conclusies

Voor INclusion is dit onderzoek een ondersteuning voor de keuzes die we hebben gemaakt en een bemoediging om de komende jaren in Welle en in volgende projecten op dezelfde wijze door te gaan. We willen mensen die in extreme armoede leven voor een langere periode een maandelijks basisinkomen geven, waardoor ze de tijd, zekerheid en rust krijgen om te werken aan blijvende positieve veranderingen in hun leven. Bijvoorbeeld door een opleiding te volgen of te investeren in een eigen onderneming. Uniek aan onze projecten is daarbij, dat 10% à 15% van het basisinkomen naar een gemeenschapsfonds gaat, waardoor de bewoners ook kunnen investeren in betere gemeenschappelijke voorzieningen. Bijvoorbeeld in een waterput, zoals de inwoners van Welle al deden.

GiveDirectly concludeert naar aanleiding van het onderzoek:

Vervolgonderzoek

In deze analyse na de eerste twee jaar van het project in Kenia komt een lange termijn basisinkomen dus heel goed uit de bus. Vervolgonderzoeken zijn nodig om te kijken of het inderdaad de meest effectieve methode voor cash transfers is. De onderzoekers zijn van plan om zeven jaar na de start van het project nogmaals te kijken naar de resultaten, en daarna nog eens aan het einde van het twaalf jaar durende project. Een van de onderzoeksvragen daarbij is of de positieve effecten in de eerste twee groepen standhouden en doorzetten, ook al ontvangen zij geen geld of basisinkomen meer. De tweede onderzoeksvraag is of het veel grotere bedrag dat de derde groep uiteindelijk in twaalf jaar tijd ontvangt (zes keer zoveel als de andere groepen) zich vertaalt in een evenredig grotere impact.

Wat uiteindelijk echter ook de meest effectieve methode blijkt te zijn om cash transfers te geven, in de tijd begrensde hulp zal nooit iedereen permanent kunnen vrijwaren van armoede. Het uiteindelijke doel moet een permanent basisinkomen zijn, of in elk geval een goed systeem van sociale zekerheid in alle landen, waardoor voldoende inkomen of andere middelen om menswaardig te kunnen leven voor iedereen gegarandeerd zijn.